Veelgestelde vragen

De bestralingen vinden plaats van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.20 en 17.00 uur. Op feestdagen vinden er soms wel en soms geen bestralingen plaats. Soms wordt er in die weken ook op zaterdag bestraald. Als dat voor u van toepassing is, wordt u daarover geïnformeerd.

Het ZRTI is open en bereikbaar van maandag tot en met vrijdag, van 8.00 uur tot 17.00 uur. Op officiële feestdagen zijn wij doorgaans gesloten. Bijzondere openingstijden vermelden wij altijd op de locatiepagina’s van Vlissingen en Roosendaal.

Als u uw afspraak wilt verzetten naar een ander tijdstip kunt u terecht bij onze receptioniste achter de balie.

Onze contactgegevens en informatie over locaties en bereikbaarheid vindt u op de locatiepagina’s van Vlissingen en Roosendaal.

Bij dringende vragen buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de huisartsenpost. Indien nodig, kan de arts contact opnemen met de dienstdoende radiotherapeut-oncoloog van het ZRTI.

Buiten kantooruren kunt u de dienstdoende arts van het ZRTI bereiken via de receptie van het Bravis ziekenhuis, telefoonnummer 088-70 69 000.

Het ZRTI biedt hoogwaardige radiotherapie (bestraling) voor de meeste veelvoorkomende kankersoorten, waaronder borstkanker, prostaatkanker en huidkanker. Kijk voor een volledig overzicht bij ‘behandelingen’.

• Bestraling van de maag, alvleesklier, het hoofd-halsgebied (KNO) en laaggradige gliomen. Klieren en huid in het hoofd-halsgebied bestralen we echter wel.
• Protonentherapie
• Inwendige bestraling
• Intra-operatieve radiotherapie

Hiervoor verwijzen wij u door naar andere gespecialiseerde instituten.

Een curatieve behandeling heeft als doel de ziekte te stoppen en de patiënt te genezen.

Bij een electieve bestralingsbehandeling krijgt een patiënt bestraling terwijl er nog geen tumor zichtbaar is. Dit komt een enkele keer voor. Het doel is om eventuele uitgezaaide nog onzichtbare kankercellen te vernietigen waardoor ze niet kunnen uitgroeien tot een tumor.

Een palliatieve behandeling heeft als doel de klachten van de patiënt te verminderen. Een patiënt krijgt een palliatieve behandeling als de ziekte niet meer te genezen is.

Nee, het kan zijn dat u tijdens de bestralingsperiode op verschillende toestellen bestraald wordt. De behandeling blijft echter hetzelfde. De receptioniste aan de balie kan vertellen op welke bestralingstoestel u bestraald wordt. In Vlissingen zijn drie bestralingstoestellen, in Roosendaal zijn er twee.

Ja, een familielid of een naaste mag één keer een kijkje nemen in de bestralingsruimte. Deze persoon krijgt dan uitleg over de behandeling en werkwijze. Vraag het aan een van onze laboranten. Bij de voorbereidende werkzaamheden op de CT-scan is het niet mogelijk dat er iemand meekijkt. Bij alle gesprekken, zoals consult met de arts, mag er natuurlijk wel iemand meekomen.

Dit is afhankelijk van uw behandeling en de medicatie. Bespreek dit met uw radiotherapeut-oncoloog.

Nee, in het ZRTI werken we niet met radioactieve straling maar met een soort sterke röntgenstraling. Zodra het bestralingstoestel uitgaat, is de straling weg.

Nee. Het bestralingsapparaat werkt net als een lamp of magnetron: staat het apparaat aan, dan is er licht of straling; staat het apparaat uit, dan is er geen licht of straling.

Nee, u voelt, ruikt of ziet helemaal niets van de bestraling. U kunt hoogstens het bestralingstoestel een beetje horen zoemen.

Nee. Elke bestralingsplan wordt gemaakt met een modern computerprogramma en door zowel de rekenprogramma’s als verschillende deskundige medewerkers gecontroleerd. Bovendien is het bestralingsapparaat beveiligd tegen het geven van overdosis en slaat het automatisch af wanneer de geplande dosis is afgegeven.

Neem dan telefonisch contact op met het ZRTI zodat een van onze medewerkers u kan adviseren.

Tijdens de bestraling houden we medewerkers u via een camera in de gaten. Via een microfoon kunt u met hen praten. Wanneer u voelt dat u niet kunt stilliggen, kunt u dit aangeven door uw hand duidelijk op te steken of te roepen. De medewerkers zetten de bestraling dan stop en leggen u (weer) in de juiste positie.

Bijwerkingen

Heeft u in de eerste twee weken van de bestralingsperiode diarree, plotseling hevige bloedingen of hoge koorts (38,5 of hoger)? Neem dan contact op met uw radiotherapeut-oncoloog of behandelend arts.

Toilet

Als u het ZRTI bezoekt en naar het toilet moet, vragen wij u om van een apart toilet gebruik te maken. Doe dit tot zeven dagen na de laatste chemo-behandeling. U vindt de aparte toiletten op de begane grond tegenover de receptie en op de polikliniek. U herkent de toiletten aan een gele sticker met de tekst ‘Cytostatica. Handel volgens procedure’. Houd u vervolgens aan deze instructies:

• Ga altijd zitten om te plassen (ook mannen).
• Sluit het deksel als u klaar bent en trek twee keer door.
• Heeft u een ongelukje gehad en is het toilet bevuild geraakt? Meld dit meteen aan een van onze medewerkers.

In principe krijgt u geen medicatie, tenzij er complicaties of bijwerkingen ontstaan.

In veel gevallen is dit geen probleem. Om er zeker van te zijn kunt u dit het beste navragen bij uw radiotherapeut-oncoloog.

Als u bestraald wordt met de breath hold-techniek wordt deze techniek ook bij de CT-scan gebruikt. Het is namelijk belangrijk dat u bij de CT-scan in precies dezelfde houding ligt als tijdens de bestralingen. Op basis van de CT-scan maken de arts en laboranten namelijk een bestralingsplan. Dat plan wordt zo gemaakt dat de borst bestraald wordt en het hart zo veel mogelijk buiten de bestralingsbundels ligt. De breath hold-techniek wordt in principe gebruikt voor bestraling van de linkerborst.

Bij de breath hold-techniek vragen we of u een paar keer diep wilt inademen en uw adem wilt vasthouden. Per keer duurt dat maximaal dertig seconden, maar meestal korter. De laboranten oefenen dat eerst een aantal keren met u. Via een speciale videobril kunt u uw ademhaling volgen. Lukt het niet om zo lang uw adem in te houden? Dan zorgen de radiotherapeut en laboranten ervoor dat uw borst goed wordt bestraald en uw hart daarbij zo min mogelijk wordt belast.

De dag na de bestraling kan de pijn in uw botten in eerste instantie toenemen. Dit wordt ook wel flare-up genoemd.

Niet iedereen heeft last van flare-up-pijn. Dit is per persoon verschillend. Als u last heeft van een flare-up is dat meestal de dag na de bestraling. De flare-up kan enkele dagen aanhouden maar moet na verloop van tijd minder worden.

Om de pijn te verlichten, kun u een pijnstillend middel gebruiken. Bijvoorbeeld de pijnstilling die u al gebruikt. Vraag de laboranten eventueel om advies of overleg met uw radiotherapeut-oncoloog.

In principe kunt u alles eten en drinken. Wel kunnen er bijwerkingen ontstaan als diarree of verstopping. In dat geval kan het verstandig zijn uw eetpatroon aan te passen. Overleg hierover met uw radiotherapeut-oncoloog.

In principe niet. Indien wel speciale voeding nodig is, zal de radiotherapeut-oncoloog dit met u bespreken.

Voor bestraling van de gynaecologische regio moet de blaas gevuld zijn. Als de blaas gevuld is, ligt er in verhouding een kleiner stukje blaas tegen de gynaecologische regio aan dan wanneer de blaas leeg is. Hierdoor wordt er een kleiner deel van de blaas mee-bestraald waardoor de blaas minder geïrriteerd zal raken.

Het is belangrijk dat de blaas ook vol is bij het maken van de CT-scan, voordat de bestralingen starten. Op basis van de CT-scan maken de arts en laboranten namelijk een bestralingsplan. Dat plan wordt zo gemaakt dat de tumor bestraald wordt en de blaas en darmen zo veel mogelijk buiten de bestralingsbundels liggen.

Ja, u kunt gewoon geslachtsgemeenschap hebben. Uw vragen hierover kunt u gerust stellen aan uw radiotherapeut-oncoloog.

Stel deze vraag aan uw radiotherapeut-oncoloog.

Het is erg belangrijk dat u stil ligt tijdens de bestraling. Door middel van een masker kunnen we uw hoofd fixeren. Bovendien tekenen we op het masker markeerlijnen die we gebruiken om de bestralingsbundels op precies de juiste plek te richten. Zonder masker, zouden we de lijnen op uw gezicht moeten tekenen.

Het masker wordt gemaakt tijdens uw eerste bezoek aan het ZRTI, bij het maken van de CT-scan. De laboranten maken het materiaal voor het masker warm en soepel en vormen het voorzichtig over uw gezicht. Dit voelt aan alsof er een warme handdoek op uw gezicht wordt gelegd. Tijdens het maken van de CT-scan koelt het masker af en wordt het harder. Daarna kan het van uw gezicht gehaald worden.

Soms is er naast de CT-scan een MRI-scan nodig om nauwkeurig te bepalen wat er bestraald moet worden. Of dit nodig is, is geheel afhankelijk van uw situatie en het behandeldoel. Na uw aanmelding bij het ZRTI wordt u hierover geïnformeerd. 

Het is mogelijk dat uw haar uitvalt door de bestraling van uw hoofd. Dit is vooraf echter niet altijd te voorspellen. Ook is niet altijd te voorspellen of de haaruitval tijdelijk of blijvend is. Dit is per patiënt verschillend. Uw radiotherapeut-oncoloog bespreekt dit voorafgaand aan de behandeling met u.

Tijdens de bestraling van uw hoofd kan het voorkomen dat u lichtflitsen ziet die er in werkelijkheid niet zijn. Dit komt door de prikkeling van de oogzenuw. Hier hoeft u zich geen zorgen om te maken. Zodra het bestralingstoestel stopt, verdwijnen deze lichtflitsen.

Sommige kankersoorten kunnen zich uitzaaien naar de hersenen. Daarom komt het soms voor dat patiënten bestraling op het hoofd krijgen terwijl er nog geen tumor zichtbaar is. Het doel is om eventuele nog onzichtbare kankercellen te vernietigen waardoor ze niet kunnen uitgroeien tot een tumor.

Nee, alleen patiënten met een huidtumor op het hoofd of in de hals krijgen een masker.

Op het masker tekenen we de markeerlijnen. Die markeerlijnen gebruiken we om de bestralingsbundels op precies de juiste plek te richten. Zonder masker, zouden we de lijnen op uw gezicht moeten tekenen. Bovendien zorgt het masker ervoor dat uw hoofd tijdens de bestraling heel stil blijft liggen. Het masker wordt namelijk vastgemaakt aan de behandeltafel.

Het masker wordt gemaakt tijdens uw eerste bezoek aan het ZRTI, bij het maken van de CT-scan. De laboranten maken het materiaal voor het masker warm en soepel en vormen het voorzichtig over uw gezicht. Dit voelt aan alsof er een warme handdoek op uw gezicht wordt gelegd. Tijdens het maken van de CT-scan koelt het masker af en wordt het harder. Daarna kan het van uw gezicht gehaald worden.

Het is mogelijk dat uw haar uitvalt door de bestraling van uw hoofd. Dit is vooraf echter niet altijd te voorspellen. Ook is niet altijd te voorspellen of de haaruitval tijdelijk of blijvend is. Dit is per patiënt verschillend. Uw radiotherapeut-oncoloog bespreekt dit voorafgaand aan de behandeling met u.

Voor bestraling van de prostaat moet de blaas gevuld zijn. Als de blaas gevuld is, ligt er in verhouding een kleiner stukje blaas tegen de prostaat aan dan wanneer de blaas leeg is. Hierdoor wordt er een kleiner deel van de blaas mee-bestraald waardoor de blaas minder geïrriteerd zal raken. Door de volle blaas ligt de dunne darm bovendien meer buiten het bestralingsgebied waardoor de kans op diarree klein is.

Het is belangrijk dat de blaas ook vol is bij het maken van de CT-scan, voordat de bestralingen starten. Op basis van de CT-scan maken de arts en laboranten namelijk een bestralingsplan. Dat plan wordt zo gemaakt dat de tumor bestraald wordt en de blaas en de darmen zo veel mogelijk buiten de bestralingsbundels ligt.

Ja, in principe kan dat. Wees wel voorzichtig met voedingsstoffen die de blaas en darmen kunnen prikkelen.

De precieze plaats van de prostaat in het lichaam kan telkens verschillend zijn. Dit komt door de vulling en beweging van de darmen en soms de blaas. Daarom plaatst een uroloog vooraf drie staafjes in de prostaat: de polymeermarkers. Deze markers zijn 5 mm lang en 1 mm dik. Ze zijn goed zichtbaar op foto’s die het bestralingsapparaat maakt. Door de markers op de foto’s kunnen de laboranten de plaats van de prostaat elke dag goed vaststellen en het bestralingsplan precies op de juiste plaats uitvoeren.

Als uw prostaat verwijderd is, is dit niet op u van toepassing.

Hierdoor wordt de kans kleiner dat er bloedingen ontstaan bij het plaatsen van de markers. Na het plaatsen kunt u de medicijnen weer innemen zoals u gewend bent.

Als uw prostaat verwijderd is, is dit niet op u van toepassing.

U neemt het voorgeschreven antibioticum in op de dag dat de polymeermarkers geplaatst worden. Het antibioticum voorkomt dat er ontstekingen ontstaan bij het plaatsen van de polymeermarkers.

Als uw prostaat verwijderd is, is dit niet op u van toepassing.

U moet het pijnstillende middel een half uur voordat de markers geplaatst worden innemen.

Als uw prostaat verwijderd is, is dit niet op u van toepassing.

Een uroloog plaatst de markers. De werkwijze lijkt op het nemen van een punctie van de prostaat. De ingreep gebeurt in een polikliniek in een ziekenhuis.

Als uw prostaat verwijderd is, is dit niet op u van toepassing.

Door de plaatsing van de markers kunnen er bloeduitstortingen ontstaan in uw prostaat. Hierdoor kan uw prostaat wat gaan zwellen. Deze zwelling moet eerst geslonken zijn voordat we de CT-scan maken en heel precies het te bestralen gebied gaan bepalen. Daarom wordt de CT-scan ongeveer twee weken na het plaatsen van de markers gemaakt. Het plaatsen van de markers en de wachttijd erna hebben geen effect op de prostaatkanker.

Als uw prostaat verwijderd is, is dit niet op u van toepassing.

Soms wel en soms niet. Wanneer eten niet goed lukt, is het soms nodig een neus-maag-sonde te plaatsen.

Als u veel afvalt, kan calorierijke voeding nodig zijn. De radiotherapeut-oncoloog zal dit met u bespreken.

Gewichtsverlies is een mogelijke bijwerking. Te veel gewichtsverlies kan uw herstel belemmeren. Daarom wegen we u iedere week en verwijzen we u eventueel naar een diëtist voor voedingsadvies. 

De kans is klein maar u kunt wel last krijgen van diverse bijwerkingen. De kans op bijwerkingen wordt groter als uw weerstand verzwakt is door bijvoorbeeld chemotherapie. Kijk bij uw specifieke aandoening welke bijwerkingen er mogelijk zijn.

Nee, u kunt niets doen om de huidirritatie te voorkomen. U kunt wel voorkomen dat de huidirritatie erger wordt. Bekijk hier hoe u de bestraalde huid goed kunt verzorgen.

Van bestraling valt uw haar niet uit. Alleen als u bestraling krijgt op uw hoofd, is het mogelijk dat uw haar uitvalt. Kijk verder bij veelgestelde vragen over bestraling van het hoofd.

Als u zich goed genoeg voelt, kunt u in overleg met uw arts (deels) blijven werken. Wel bestaat de kans dat u tijdens uw behandeling vermoeid raakt. Ook kunt u last hebben van bijwerkingen waardoor het verstandiger kan zijn om minder te werken of tijdelijk niet te werken.

Als u zich goed genoeg voelt, kunt u blijven autorijden. Alleen bij bestraling van de hersenen is autorijden niet toegestaan. Uw radiotherapeut-oncoloog kan u hierover verder informeren.

Ja, dit mag als u zich hier fit genoeg voor voelt. We raden u echter af om te zwemmen.

Wij adviseren u om niet te zwemmen tijdens de bestralingsperiode. Zout water of chloor kunnen de bestraalde huid irriteren. Bovendien verdwijnen de markeerlijnen wanneer u langer in het water blijft. Deze markeerlijnen hebben we nodig om u bij de bestraling iedere dag in de juiste houding te leggen en de bestralingsbundels op de juiste plek te richten.

Door roken:

• wordt het effect van de bestralingsbehandeling minder;
• worden de bijwerkingen erger;
• en duurt het herstel langer. 

De meeste zorgverzekeraars vergoeden een stoppen-met-roken-programma vanuit de basisverzekering. Vraag uw zorgverzekeraar ernaar.

Radiotherapie is uitwendige behandeling met behulp van straling. Daarom wordt radiotherapie ook wel bestraling genoemd. De straling maakt kankercellen kapot zodat ze niet verder kunnen groeien en zich niet meer kunnen verspreiden. Het lichaam ruimt de kapotte kankercellen zelf op.

Bestraling is een plaatselijke behandeling. Dat betekent dat de straling alleen effect heeft in het gebied waar de stralenbundels terecht komen. Kankercellen zijn gevoeliger voor straling dan gewone, gezonde cellen. Toch kunnen gezonde cellen ook beschadigd raken door straling. Daarom wordt voor elke patiënt een persoonlijk bestralingsplan gemaakt, zodat de stralenbundels de kankercellen zo goed mogelijk raken en de gezonde cellen en organen zo weinig mogelijk.

Straling is een stroom van deeltjes of energiepakketjes. Elektronen, protonen en neutronen zijn voorbeelden van deeltjes. De energiepakketjes noemen we fotonen. Overal om ons heen is straling, in verschillende vormen. Denk bijvoorbeeld aan radiogolven (radio), microgolven (magnetron), zonlicht, infraroodlicht en röntgenstraling.  Deze voorbeelden zijn stralingssoorten die bestaan uit fotonen. Ze maken deel uit van het zogenaamde elektromagnetisch spectrum. Röntgenstralen zijn onzichtbare stralen waarmee röntgenfoto's worden gemaakt. Dezelfde soort straling wordt gebruikt bij radiotherapie, alleen is de energie van die straling veel hoger dan die van röntgenstraling. Daarmee is deze soort straling geschikt voor de behandeling van kanker.

Het elektrische apparaat dat de radiotherapie-straling maakt, wordt ook wel versneller genoemd. Het apparaat zorgt ervoor dat elektronen (deeltjes) zo'n grote snelheid krijgen dat ze als stralingsbundel op tumoren kunnen worden gericht. Elektronen geven hun energie vanaf de huid direct af aan het lichaam. Daarom wordt elektronenstraling vooral gebruikt voor oppervlakkige tumoren. Elektronen zijn niet in staat om hun energie af te geven aan tumoren die dieper in het lichaam liggen. 

Om dieperliggende tumoren te bereiken worden elektronen (deeltjes) omgezet in fotonen (energiepakketjes). Dit gebeurt door de elektronen te laten botsen op een metalen plaat die aan het einde van de versnellerpijp zit. Fotonen kunnen hun energie diep in het lichaam afgeven en op die manier kankercellen vernietigen.

Bestraling is een zeer veilige behandelvorm. De versneller, ofwel het bestralingstoestel, werkt namelijk net als een lamp of magnetron: staat het apparaat aan, dan is er licht of straling; staat het apparaat uit, dan is er geen licht of straling. Patiënten worden niet radioactief door bestraling. Na de bestraling blijft er dus geen straling achter in het lichaam. Er komt ook geen straling vrij via zweet, urine, ontlasting, sperma of ander lichaamsvocht. Er is dus geen gevaar voor de omgeving van de patiënt.

Hoewel radiotherapie niets te maken heeft met kernenergie, moeten radiotherapeutische instituten als het ZRTI wel voldoen aan de kernenergiewet en een milieuvergunning hebben. Het ZRTI heeft aangetoond dat de omgeving geen straling krijgt door de behandelingen die het ZRTI biedt. Rondom de bestralingsruimte staat immers een betonnen muur, anderhalf tot tweeënhalve meter dik, die de straling tegenhoudt. Daarom heeft het ZRTI de ‘kernenergie-vergunning’ van de overheid gekregen.

Tijdens uw behandeling mag u één keer van het zorgarrangement gebruik maken.

Ja, het zorgarrangement is voor twee personen dus kunt u één persoon meenemen. In de appartementen kunt u op eigen kosten meer mensen meenemen.

Nee, niet helemaal. Het ZRTI neemt de kosten van het verblijf op zich. Per zorgarrangement is vermeld wat daarbij inbegrepen is. Zaken die niet bij het arrangement inbegrepen zijn, dient u zelf aan het hotel/appartement te betalen. Zo betaalt u zelf de meerkosten als u in plaats van een kamer aan de landkant een kamer met zeezicht wilt of als u maaltijden en consumpties in het hotel nuttigt.

U kunt alleen boeken als er plaats is. Is er geen plaats, dan zult u een ander moment moeten kiezen voor uw verblijf tijdens uw behandelperiode.

U kunt hiervoor zelf contact opnemen met de accommodatie van uw keuze. Vermeld daarbij dat u gebruik wilt maken van het ZRTI-zorgarrangement. Neem de voucher die u van het ZRTI heeft gekregen mee naar het hotel/appartement op de dag dat u incheckt.

Bekijk de voorwaarden om te zien of u in aanmerking komt voor een gratis midweek aan de Zeeuwse Kust tijdens uw behandeling.